Mỗi năm xong mùa hè nghỉ học, mấy người bạn ở quê quay về tiếp lớp học, và mang bao nhiêu chuyện kể về theo rất là vui, một chuyện xảy ra với bạn mấy tháng ruộng nương của làng men sông. Bạn vừa kể vừa cười vừa lắc đầu: - Khi hè tới vừa về tới làng cũng chiều hôm, nghỉ ngơi một chút lát rồi đi xuống sông tắm rửa kiểu ở quê nhà, khi tắm xong cũng tối rồi, một gánh nước trên vai, tay cầm quần áo giặt xong lên bờ sông cao cả hơn 10 thước thì trượt chân, trời ơi đôi dép lào đứt tại chỗ tí nữa té luôn, vất đôi dép lào và đi chân không về nhà. Mẹ tôi thấy vậy mới nói: - Mẹ vừa mang từ sông về một đôi dép lào mới luôn chắc vừa với chân con, khỏi phải về thành phố mua đôi dép mới, đi về cũng mất một ngày trời. Tôi chạy ra đầu cầu thang nhà ngó xuống rất mừng được đôi dép lào mới, trong lòng nghĩ hơn 8 tháng vào thành học hành, hôm nay trở về xong cơm chiều thì đi thăm tán cô em gái cuối làng trước. 8 giờ tối ở quê thì cũng muộn rồi, xong cơm nước nhảy đỏng đỏng xuống cầu thang, nhảy vào đôi dép mới thì như có tiếng ai đó vọng vào tai: - Không đẹp, không đẹp, béo quá! Đứng thẫn thờ ngó trước ngó sau, cũng chẳng quan tâm gì cả, khi đi tới giữa làng, thì bật cười lên, miệng lẩm bẩm: - Đôi dép lào hiệu gì vậy ta, sao thấy nặng dữ vậy, hay là đất bùn mùa mưa nó dính. Khi đến dưới nhà cô bạn, mẹ cô thấy gọi lên nhà, tôi ngồi xuống chào hỏi ba mẹ cô. Mẹ cô hỏi: - Có bạn đi chung sao con không gọi nó lên chơi cho vui, để nó ở dưới sao con? Tôi trả lời: - Con đến một mình đâu có ai đi chung chắc mẹ hoa mắt, nếu có thì con dẫn lên chơi chứ. Mẹ nghe xong thấy mặt là lạ gì đó, vừa đúng cô tắm xong bước ra chào, mẹ cô đi vào trong nhà. - Úi chà! Có hơn 8 tháng xa làng mà sao cô béo dữ vậy? Cái cổ cũng ngắn xuống, tròn như cái lu nước luôn. Trò chuyện nhau cũng cỡ 11 giờ đêm, tôi chào cô đi về, khi xuống đến hết bậc thang nhà thì tôi gọi cô mang cái đèn dầu xuống cho với vì không thấy đôi dép lào đâu nữa, khi kiếm một lát không thấy thì tôi chào cô và đi chân không về nhà, vừa đi miệng lẩm bẩm: - Béo tròn như cái hạt quả mít vậy mà cũng có người ghen, trộm đôi dép lào, phá mình để mình đi chân không về. Sáng ra ăn cơm sáng từ sớm trước khi đi ra ruộng, vừa ăn vừa than thở: "Đôi dép lào mẹ cho hôm qua đã mất rồi, béo như cái lu nước mà cũng có người ghen", vừa nói tới đây thì em gái chen vào nói: - Đôi dép anh mất ở đâu sáng sớm nay em đi gánh nước sông vẫn thấy ở đầu cầu thang nhà mà, anh ra coi đi, có mà mê gái quên mang dép thì có, làng mình có ai lấy trộm dép nhau bao giờ. Tôi chạy ra coi thì dép vẫn nằm đó, đứng gãi gãi đầu tẩn tẩn mát mát nói sao đây. Sau một tuần trời mưa tầm tã mùa ruộng nương, ngồi trong nhà hơn con gà rù luôn ngứa ngáy không được đi tán gái, đêm nay mưa ngừng hạt ăn cơm chiều xong tươi như hoa cứt lợn chạy xuống cầu thang nhà nhảy vào đôi dép lào đi được hai bước thì lại nghe tiếng nói vọng vào tai: - Cô này đẹp đó, đi lẹ đi mà! Tôi dừng bước tại chỗ, lạnh tóc gáy, ngó gầm nhà vòng quanh tối mịt mù chẳng có ai rồi cất bước đi tiếp. Khi đến nhà em gái này xa nhau cả năm thì thấy đẹp thật, cô thấy tôi đến mời lên nhà ngồi ở lan can, chào ba mẹ cô, kể chuyện đời sống và đi học trong thành phố, cô đi rót nước và mang tới hai ly để trước mặt rồi nói: - Bạn anh đâu rồi khi đến em thấy hai người mà gọi anh lên ngồi chơi. Cô ngó xuống cầu thang và lan can nhà lẩm bẩm: - Lần sau anh đến thì gọi bạn lên theo. Tôi chẳng để ý lời nói mải ngắm cô, rồi ngồi chơi đến 10 giờ đêm xong chào cô đi về, xuống cầu thang thì đôi dép vẫn còn đó, vừa đi được 2-3 bước lại nữa rồi tiếng vọng vào tai: - Cô này rất là đẹp đúng không? Mình biết mà. Dừng như người đạp thắng xe bất thình lình, da gà da vịt đầy người, tóc bật đứng lên như quả chôm chôm. Eo ơi m m ma... rồi biến luôn, từ cuối làng về đầu làng, đánh rầm một tiếng lên lan can chui vào cái mền cho tới sáng. Một bữa cơm sáng trước khi đi làm ruộng cả nhà ngồi chờ ngó tôi với đôi mắt là lạ tủm tỉm cười vì tiếng chạy đêm qua như đang muốn biết chuyện gì xảy ra, ăn cơm được vài miếng tôi hỏi mẹ: - Có phải dạo này nhà mình có ma phải không mẹ, hay có tin về ma quái trong làng gì không? Ba cười hừ hừ hừ và nói ngay luôn: - Đi học năm nay trở về quê chỉ có cái mặt mày chứ ai giống ma, còn hỏi ai ở đây nữa, đêm qua thành ma rồi phải không? Cả nhà ai nấy đều cười ôm bụng. Sau tôi kể lại chuyện tiếng vọng vào tai, mẹ nói: - Năm nay con còn chưa đi lễ chùa, ngày mốt là ngày rằm, nghỉ động thổ cả nhà đi chùa cúng bái luôn. Nói xong thì cả nhà ra ruộng bận rộn đến chiều hôm mới về, rồi giờ đi tán gái sắp đến lòng đang vui không biết là đi thăm cô nào, xong tong tong xuống cầu thang nhà nhảy vào đôi dép lào đến ngã 3 trong làng mới quyết định: "Đằng này đi tán 2 cô rồi, thôi đi đằng này tán thăm cô thứ 3", nghĩ xong vừa quay mặt thì lại thêm nữa rồi tiếng vọng vào tai: - Mày đi, mày đi, tao không đi, tao đi không được, tao không đi! Đứng hình, mặt nửa tím nửa đen nhọn như mặt con gà luôn, ngó trước ngó sau, càng ngó càng lên cơn tào tháo đuổi chạy rầm rầm tới nhà, chạy qua mặt cả nhà còn chưa ngủ đang ngồi chơi ở lan can, rồi chui vào cái mền luôn. Ba mẹ với em gái khủng hoảng không biết là cái gì nữa, ngồi đứng hình sùi lông nhím lên tại chỗ, rồi không cười cũng không được. Ba đứng lên lớn tiếng: - Tao không biết nó chơi cái trò gì mà mùa mưa bùn lầy không đi dép, vết chân đầy là bùn từng bước từng bước từ cầu thang tới chỗ ngủ như vậy, đi học về năm nay thêm khùng khùng điên điên mát mát, một chút nữa nó vào cầu tiêu hay lên mái tôn nhà ngủ không chắc, thôi để nó ngủ, mai mới nói nhau. Mẹ với em gái cười hết ga luôn. Em gái chạy đi lấy đèn pin ra đầu cầu thang rọi coi và nói: - Đôi dép lào của anh vẫn ở chân cầu thang nhà mà, sạch trơn luôn kìa, sao anh lại đi chân không vậy, thật là khó hiểu ông anh con. Rồi sáng ra thêm một bữa cơm mà chờ nghe câu chuyện đêm qua, khi tôi kể xong câu chuyện và đi coi đôi dép vẫn nằm đó thì mẹ nói: - Ngày hôm nay sau việc ruộng nương rồi, cấm đi chơi đêm hay tán cô nào trong làng nữa, để ngày mai nghỉ động thổ và chờ cho chùa cúng bái ngày rằm lớn 15 xong. 2 giờ chiều nhà mình mới đến chùa cúng sau, lúc đó không có ai trong chùa và xin ông chủ trì coi cho là chuyện gì xảy ra, rồi gọi hồn vía cho. Hôm nay là một ngày mà tôi thơ thẩn từ sáng đến chiều ở đồng ruộng, vừa làm vừa nghĩ linh tinh, và cũng không biết là bắt đầu từ đâu nữa, ba mẹ với em gái vừa làm ruộng vừa thì thầm nhau ngó tôi cười. Rồi chiều về đêm hôm nay sau bữa cơm, mặc kệ trong nhà thì thầm thì thào hay cười mặc ai, cơn bệnh nứng tán gái ngừng tại chỗ, buồn ghê luôn, càng về đêm ngồi ngó con đường trong làng càng thấy rợn hồn nổi da gà da vịt lên từng trạm từng trạm xong 1-2-3 bật đứng dậy chạy chui vào cái mền trong phòng ngủ luôn, còn ba mẹ với em gái vừa ôm bụng vừa bưng miệng cười. Một ngày nghỉ động thổ, cái hồi hộp từ sáng, đếm đầu ngón tay ngón chân từng phút giờ, mong muốn được rõ là cái gì đã xảy ra, cái mông nó nóng như lửa luôn, ngồi chút lại đứng thở ngắn rồi thở dài, rồi đi đi lại lại ở lan can. Ba lớn tiếng: -Cái thằng quỷ sống thằng diêm vương, mày ngồi im một chút được không cả nhà chóng mặt sắp chết rồi nè! Mẹ với em gái cười hi hi hi. Rồi tiếng người cúng bái ở chùa đã im lặng, giờ phút hẹn hò cũng đã tới, cả 4 người cất bước vừa xuống cầu thang thì: - Úi chà, đôi dép lào đâu mắt rồi! Cả 4 người ngó mặt nhau, vừa khi nãy vẫn còn thấy mà, tìm kiếm hết gầm nhà cũng chẳng có. Mẹ nói: - Thôi con đi chân không một bữa đi cũng được mà, dù sao đến chùa cũng phải để dép ở ngoài chứ, đâu được mang vào trong đâu. Tất cả đi ra chùa, khi bước vào khỏi cổng chùa thì thấy mấy chú tiểu đang quét dọn sau cúng bái ngày rằm. Ông chủ trì đang ngồi ở trước cửa nơi tụng niệm, chắp tay lễ chào xong ông gọi vào nơi tụng niệm ngay luôn như ông đã biết gì đó. Khi tất cả ngồi xuống thì ông nói: - Đôi dép lào mà con mang nó đó là của một thằng, háo sắc tán gái ở làng trên mới mua, năm ngoái mùa gặt lúa gạo thơm nấu rượu ngon, nó uống nhiều quá rồi đi tắm sông và chết ở đó, đám tang ông cũng được mời đi tụng niệm. Rồi đêm kia ông đứng ở trước chùa thì thấy ở ngã ba trong làng, nó đứng cãi lộn với con, nó không dám đi qua chùa, có ai trong nhà lượm đôi dép về mới xảy ra chuyện đó. Mẹ chắp tay nói: - Đúng vậy, hôm mà con trai trở về từ thành phố, đi gánh nước sông sáng thì thấy đôi dép lào trôi dạt bờ còn mới nên mới lượm về để ở nhà. Ông chủ trì nói tiếp: - Không có gì cả hãy đem nó đi trôi sông là xong. Bốn người thở phào nhẹ nhõm khi hiểu chuyện xảy ra và chào lễ tạ ơn ông chủ trì ra về. Vừa đi về, tôi vừa lẩm bẩm than thở: - Chuyện gì mà đi tán gái, nếu em gái không đẹp thì đôi dép lào nó bỏ tôi ở đó rồi về nhà trước một mình vậy, kiểu này cũng có sao ta. Ba mẹ với em gái 3 người vừa đi vừa cười lắc đầu. Nhà thì ở đầu làng xa bờ sông không tới 30 mét, khi về tới nhà đi lùng kiếm đôi dép lào khắp nơi gầm nhà cũng không thấy. Ba nói: - Chắc nó sợ mình mang nó đi vứt xuống sông nên nó bỏ trốn rồi. Lời nói vừa tới đây thì cô em gái lớn tiếng: - Kìa, kìa, kìa nó đang đi xuống gần bờ sông, nó đi một mình nó kìa! Tất cả quay mặt về phía tay cô em gái đang chỉ về hướng sông. Bốn cái mặt không được hẹn hò nhau mà đổi màu cùng nhau ngay tại chỗ, trời còn chưa tối mà nổi gai ốc da gà đầy người luôn, rồi chậm chậm bước xa xa theo đôi dép lào đi cho tới nước sông, khi xuống nước và nó chìm luôn không thấy nổi lên nữa, đứng ngó một lúc rồi tất cả đi về, như cái xui xẻo đã đi rồi, trong lòng rất vui. Khi chuyện đã trôi qua nhưng ban đêm ngồi ngó xuống đường đi trong làng vẫn còn ám ảnh tôi trạm thời gian mới hết. Nghe chuyện bạn kể rất vui hôm nay, tôi hỏi: - Rồi còn chuyện nào thêm không? Bạn trả lời: - Còn chứ, để gặp nhau lần sau mình kể cho nghe tiếp.Viết xong 22.06.2020 Chuyện Đôi Dép Lào Bounthanh Sirimoungkhoune
