Thỉnh thoảng có tiếng gà o e gọi sáng nơi xóm vắng nào đấy. Cô cảm thấy sự sống vẫn còn quanh cô, nó an ủi cô, tiếp nối cô tăng thêm sức lực. Cô đi không thấy khát, không thấy đói cho đến khi hừng đông lên. Mặt trời mở ra một vùng sáng nhờ nhờ. Dần dần, con đường hiện ra trước mắt cô màu nâu sẫm đầy những ổ gà. Trại điều dưỡng nằm ờ sau rặng núi đá sát vùng biên giới. Ngọn núi sừng sững như một thách thức của năm tháng… Có phải đây là con đường mà Nguyễn Trãi gạt lệ tiễn cha rồi quay về nuôi chí phục thù. Chiếc xe đạp đã dừng lại trước cây tre sơn màu đỏ chắn ngang. Cô rẽ vào ngôi nhà thường trực, không một cảm giác ngượng ngùng và bối rối. Dựng chiếc xe sát thềm, cô còn đủ bình tĩnh lấy khăn ra lau qua gương mặt đầy bụi đất đỏ của mình. Thường trực cũng là một thương binh, cụt một tay. Anh vui vẻ đưa ghế mời cô ngồi và vội vàng chạy đi tìm Linh. -Anh cho em đi theo với. -Không được. Nguyên tắc mà… Cô thông cảm, cứ ngồi đây một tí là tôi dẫn anh ấy ra ngay thôi. Nhưng người thường trực vừa đi một đoạn, cô đã bỏ cả xe đạp và túi du lịch chạy theo. Cô đi dọc theo cái dãy nhà ngang, nền thấp và ẩm ướt, rẽ trái qua “khu vực sản xuất”. Vừa thoáng nhận ra người yêu, cô gái đã như một cơn gió ào tới, thét lên: -Anh Linh! Tiếng gọi tha thiết khiến mọi người cảm động. Mọi đôi mắt dồn về phía cô gái trong nét mừng rỡ và tủi thân. Và rồi họ hiểu tình yêu bị ức chế. Linh đang chẻ tăm, chưa kịp đứng dậy, cô gái đã ngồi sụp xuống nắm tay anh, đỡ đứng dậy. -Vịn vào vai em đây này… không cần nạng nữa – Anh… anh thế này đây à… Mà có sao… Vâng… Sao lại giấu em. Anh không nghĩ em mong anh thế nào à. Tệ thế cơ anh! Anh quên cả lời hứa đối với em rồi… Anh nghĩ em là người như thế nào? Chẳng nhẽ em không xứng đáng với những gì anh đang dành cho em sao… Cô gái nói, dường như chỉ có hai người, giọng đứt quãng, ấm ức, vừa giận vừa thương. Linh đứng im bên người yêu. Từ trong sâu thẳm của con tim tưởng đã đóng băng, ngọn lửa của tình yêu lại bồi hồi trở lại, cháy dần lên. Mãi một lúc sau, anh mới nắm tay cô gái và nói, giọng vẫn còn bối rối. -Em thấy đấy, anh đâu còn lành lặn như xưa. -Thì đã sao! Một mình anh bị thương à… -Mỗi người một hoàn cảnh sống, một quan niệm ứng xử với đời… Lúc nào anh sẽ nói cho em rõ hơn. -Mẹ nói em đưa anh về. -Thôi em ạ. Đừng để mẹ lo về anh. -Anh cứ tưởng như thế mẹ vui lắm à. Anh mà không về, em ở lại đây với anh. Tùy anh chọn. Còn em, dứt khoát không bao giờ chịu xa anh nữa. Một phụ nữ mang quân hàm chuẩn úy quân y bước lại chỗ hai người, Linh lúng túng. Chị nhìn hai người một lúc rồi hỏi Ly: -Em đi từ bao giờ mà đến đây sớm thế? -Dạ,,, em đi từ chiều qua… Quá trưa một chút. Nhà em xa lắm… Tận thượng nguồn con sông Kỳ Cùng cơ ạ. -Dạ,,, em đi từ chiều qua… Quá trưa một chút. Nhà em xa lắm… Tận thượng nguồn con sông Kỳ Cùng cơ ạ. -Anh giới thiệu với em đây là chị Loan, y tá đơn vị anh. Chị ấy trực tiếp đưa anh ra đây… Còn đây là Ly, chị Loan ạ. -Chị biết rồi. Ngày mai chị vào. Em có nhắn gửi gì không? -Chị cho em thăm và cảm ơn bác sĩ Tâm. Anh ấy tốt quá. Giá em được gần anh ấy, em sẽ học hỏi được nhiều. Cuộc đời anh ấy rồi còn khổ với chính trị viên Dậu. Anh Dậu chằng làm gì được anh ấy đâu… Chị khuyên em nên nghe Ly. Mot tình yêu thật sự đấy, em đừng phụ. Thôi chị tạm biệt hai em. Có dịp trở ra chị lại tìm hai em. -Chị nhớ nhé. Chị đừng quên chúng em nhé. Ly thấy lòng mình rung động ngay với người phụ nữ mới gặp này. Con người chân thật chẳng câu nệ, chẳng màu mè… Loan đi rồi, hai người còn đứng lặng một lúc lâu. Họ đang nghĩ về người ra đi. Họ đang nghĩ về chính họ. -Khó nghĩ quá, em ạ… Linh nói. -Anh cứ tự mình làm khổ mình, anh quên mất như thế là anh đã làm khổ mẹ và em nữa. -Anh có làm gì để mẹ và em khổ. -Anh tưởng sự chờ đợi đến cồn cào, đến khắc khoải là sướng lắm sao. Thôi, bây giờ chuẩn bị đi về với em… Còn nghị ngợi, còn phân vân gì nữa. Hay anh còn luyến tiếc ai? -Còn phải xin phép, còn phải thủ tục giấy tờ, làm sao về ngay được. -Đừng chống chế, đừng từ chối khéo… Em sẽ lo cho anh đầy đủ. Giấy tờ gì em cũng chạy được. Cần đi đến đâu để xin phép em cũng đi. Linh hoàn toàn không ngờ một cô gái trong trắng thơ ngây như một con mèo ướt ở ga Hàng Cỏ năm nào, nay bỗng trở nên một cô gái hoàn toàn khác, mạnh dạn, từng trải. Anh không hiểu đấy là do tình yêu anh đã nâng cô lên, truyền cho cô một ngọn lửa hay là một phép thần nào đấy đã… Cô gái đã làm đúng những gì cô nghĩ và cô nói. Cô ở lại với anh ba ngày ba đêm, gõ vào tất cả các cữa, tìm gặp tất cả những người có thẩm quyền, xin chữ ký và con dấu. Cô táo bạo đến mức, bảo lãnh nuôi nấng, chăm sóc anh không một đòi hỏi gì ở Ban giám đốc trại. Và buổi sáng ra về hôm ấy, đối với cô là một buổi sáng hạnh phúc nhất trong đời. Từ đây, anh thuộc về cô vĩnh viễn. Cô sẽ làm tất cả những gì để anh vui. -Vết thương anh vẫn chưa được ổn định. Anh nói khi hai người dắt xe ra cổng. Chờ cho thật ổn định thì biết bao giờ? Có người năm năm, bảy năm vẫn chưa ổn đĩịn… Có gì em sẽ đưa anh đến bệnh viện tỉnh… Bây giờ thì anh ngồi lên đây, cầm đôi nạng này. Thế thôi… Ba lô cột quanh boóc ba ga. Túi du lịch treo ghi đông. Gia tài hai đứa mình chỉ có thế. Đơn giản quá mà. Bây giờ thì em có thể lai anh đi đến cùng trời cuối đất. -Có mấy cái đeo khá dài, lại cao nữa. -Chẳng ăn nhầm gì với em. Lúc xuống dốc anh đừng có run nhé. Phanh tốt lắm, anh yên tâm… -Em làm sao biết được anh ở đây? -Sao anh cứ thắc mắc mỗi câu hỏi ấy là sao? -Anh muốn biết. -Anh cứ tưởng giấu được em à! Anh cứ tưởng trốn được em à! Chẳng có gì giấu em được cả. Chẳng làm sao trốn được em đâu… -Anh cứ tưởng giấu được em à! Anh cứ tưởng trốn được em à! Chẳng có gì giấu em được cả. Chẳng làm sao trốn được em đâu… -Em đi suốt đêm hôm ấy ư? -Anh vẫn không tin ư? -Em không sợ à? -Sợ gì? -Đường này nhiều thú dữ lắm. -Em không nghĩ đến chúng. Em chỉ nghĩ đến anh thôi. Trước em lúc nào cũng là hình ảnh anh. Khi thì anh đi bên em lên suối Tiên, suối Mơ, lúc anh cùng em bơi qua sông… Và sau cùng bao giờ cũng là hình ảnh anh đứng trên bậc toa tàu quân sự chào tạm biệt em. Lọc qua âm thanh ầm ĩ của con tàu đang khởi động, em nghe rõ tiếng anh: “Chờ anh, anh sẽ về!” Có phải thế không anh? Linh ngượng ngùng. -Đúng… Anh cứ tưởng ồn ào quá… sợ em không nghe. -Không có tiếng gì của anh mà em không nghe được. Em nghe cả tiếng con tim anh đang đập vì một điều gì nữa cơ. Anh có tin không? -Không. -Em nói anh nghe nhé… Cho đến bây giờ, em hiểu anh vẫn còn yêu em. Đúng không nào? -Đúng. -Nhưng cũng cho đến bây giờ anh vẫn còn phân vân lo em phải gánh nặng.. Có đúng thế không nào? -Đúng… -Còn điều này nữa: Anh còn suy tư một điều gì đấy. Dường như có một món nợ với ai mà anh chưa trả xong. Có phải thế không anh? Đôi mày anh con trai nhíu lại. Im lặng. -Anh đang nghĩ gì đấy? Sao anh không trả lời em? Đừng giấu em anh nhé. -Sao em biết. -Giời sinh ra em là để đọc tất cả những gì anh nghĩ. Từ nay về sau đừng giấu em bất kỳ chuyện gì anh nhé. Anh nói, anh nợ ai những gì? -Anh có nợ một người bạn gái…chuyện bắt đầu thế này. Cô ấy đang sống trong một gia đình êm ấm… Và máy bay Mỹ đã đến. Cả gia đình còn lại hai chị em… Cô ấy đã đi vào Trường Sơn và gởi em ột bà dì tham lam. Sinh hoạt phí có hạn và cô ấy đã nhín nhịn đến trở thành khốn khổ, nhưng vẫn không chu cấp… Anh đã chia xẻ với cô ấy. Em hiểu ý anh chưa? -Anh là thế. Em hiểu… -Và vì vậy anh phải làm thêm ở bộ phận sản xuất tăm. Mỗi tháng chịu khó cũng kiếm thêm được mười đồng. -Anh sợ về với em anh không trả được món nợ mà anh đã hứa với cô bạn gái anh chứ gì. Nói đi. Có phải thế không? -Nhưng đấy không phải là lý do chính để anh muốn lẩn trốn em. Sự thật thì… -Thì sao… Anh mặc cảm chứ gì? Anh sợ em khổ chứ gì? Anh sợ bạn bè em chê cười em là đi lấy một anh thương binh chứ gì? Có đúng thế không nào? -Thì sao… Anh mặc cảm chứ gì? Anh sợ em khổ chứ gì? Anh sợ bạn bè em chê cười em là đi lấy một anh thương binh chứ gì? Có đúng thế không nào? -Sao em cứ tra khảo, chất vấn anh như một vị quan tòa thế? -Có đúng không, anh cứ nói đi đã. -Đúng… -Em chẳng sợ ai cười cả, em cũng chẳng sợ ai chê cả. Em yêu ai, người ấy cụt một chân em cũng lấy, cụt hai chân em cũng lấy. Già hơn em 20 tuổi, 30 tuổi em cũng lấy. Xấu xí, đui què mẻ sứt gì em cũng lấy. Khi em đã yêu ai, em bất chấp tất cả. Em không nghĩ nhiều về hình thức. Em cho điều mà người con gái chú trọng ở người con trai chính là cái đẹp tiềm ẩn bên trong ít ai thấy được. Cái bên ngoài không giữ được qua thời gian. Chỉ có cái bên trong là bền vững. Có phải thế không anh? -Cũng tùy hoàn cảnh nữa. -Em không nghĩ như anh. Con người sinh ra như thế nào, sẽ giữ bản chất như thế cho đến lúc chết. Hoàn cảnh chỉ là chất xúc tác để con người ấy bộc lộ hết bản chất của mình ra thôi. -Anh không nghĩ như thế. -Hồi còn học lớp mười, em đã tranh luận với thầy em về chuyện này. Ông cũng có những suy nghĩ như anh… Em có thể dẫn chứng cho anh nhiều trường hợp… Nhưng thôi. -Ta nói chuyện khác đi em. -Anh muốn nói chuyện gì? -Sao em không vào đại học? -Em thi vào tổng hợp văn mà rớt đấy chứ! Họ chuyển em qua sư phạm, em trốn luôn. -Đề thi khó lắm không em? -Chẳng có gì khó. Chỉ có điều em làm theo ý em, không theo ý nhà trường. Thế thôi. -Em còn nhớ đề? -Có gì mà không nhớ. Đại khái thế này: “Suy nghĩ của em về cỗ vũ, tuyên truyền, thiếu sự hấp dẫn so với nền văn học trước Cách mạng. Nói chung các nhà văn của ta bây giờ nặng nề về tường thuật, ghi chép, kể lể. Văn học vì thế có phần đơn điệu, thiếu cái hàm xúc. Sự gia công nghệ thuật ít được chú trọng. Đọc văn của ta bây giờ để chuồi đi, cái đọng lại không nhiều… -Hay dở hãy bàn sau, nhưng nếu anh là nhà văn anh cũng sẽ làm như họ… Em rớt là phải. -Ơ hay. Bảo em viết suy nghĩ của em, nghĩ thế nào em viết thế ấy chứ. Em không thích nói theo, không chấp nhận dối trá. -Em thông minh, nhưng không thức thời. -Thì cứ cho là như thế, đã sao? Không làm trí thức được, em làm dân cày. Càng hay, cái “mốt” bây giờ là thành phần cơ bản… thì được ưu tiên. Phải thế không anh… -Đúng… Những câu chuyện không đâu như thế đã đưa hai người vượt qua một chặng đường dài trên trăm cây số. Họ về đến nhà lúc mười giờ đêm. Bà mẹ vẫn còn ngồi bên đống lửa, đôi mắt dõi ra ngoài khung cửa khép hờ. Ba đêm nay bà đã ngồi như thế chờ con gái và chờ Linh.
